Blog eksperta

Data dodania: 24/11/2023
Zbliża się koniec roku – czas na remanent. Dlaczego jest tak ważny?

W związku ze zbliżającym się zakończeniem kolejnego roku podatkowego przed przedsiębiorcami pojawia się nie lada wyzwanie bowiem są oni zobowiązani do sporządzenia spisu z natury, zwanego remanentem, który powinien zostać ujęty jako ostatni wpis w ewidencji.

Remanent – przepisy prawa

Obowiązek sporządzenia remanentu wynika bezpośrednio z Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2019 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (§24 i nast.).

Remanent – kto sporządza i na kiedy

Remanent przygotowywany jest według stanu na:

dzień 1 stycznia,

koniec każdego roku podatkowego,
dzień rozpoczęcia działalności w ciągu roku podatkowego,
dzień zmiany wspólnika, zmiany proporcji udziałów wspólników lub likwidacji działalności w razie utraty w ciągu roku podatkowego prawa do opłacania podatku na podstawie ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

Zaznaczyć warto, że obowiązek sporządzenia spisu z natury na dzień 1 stycznia roku podatkowego nie dotyczy podatników, którzy sporządzili spis z natury na koniec poprzedniego roku podatkowego. W tym przypadku zamiast spisu z natury na dzień 1 stycznia roku podatkowego do księgi wpisuje się spis z natury sporządzony na dzień 31 grudnia poprzedniego roku podatkowego.

Dodatkowo warto wspomnieć, że spis z natury podlega wpisaniu do księgi także wówczas, gdy osoby prowadzące działalność gospodarczą sporządzają go za okresy miesięczne oraz gdy na podstawie odrębnych przepisów jego sporządzenie zarządził naczelnik urzędu skarbowego.

Remanent – co i jak spisujemy

Spis z natury jest spisem zawierającym co najmniej następujące dane:

imię i nazwisko właściciela zakładu (nazwę firmy),
datę sporządzenia spisu,
numer kolejny pozycji arkusza spisu z natury,
szczegółowe określenie towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadów,
jednostkę miary,
ilość stwierdzoną w czasie spisu,
cenę w złotych i groszach za jednostkę miary,
wartość wynikającą z przemnożenia ilości towaru przez jego cenę jednostkową,
wartość wynikającą z przemnożenia ilości innych składników wymienionych w powyższym pkt 4 przez ich cenę jednostkową,
łączną wartość spisu z natury oraz klauzulę "Spis zakończono na pozycji ...",
podpisy osób sporządzających spis oraz podpis właściciela zakładu (wspólników), z tym że przy prowadzeniu:

księgarń i antykwariatów księgarskich - spisem z natury można obejmować jedną pozycją wydawnictwa o tej samej cenie, bez względu na nazwę i nazwisko autora, z podziałem na książki, broszury, albumy i inne;
działalności kantorowej - spisem z natury należy objąć niesprzedane wartości dewizowe;
działów specjalnych produkcji rolnej - spisem z natury należy objąć niezużyte w toku produkcji materiały i surowce oraz ilość zwierząt według gatunków z podziałem na grupy.

Spis z natury jest wpisywany do księgi według poszczególnych rodzajów jego składników lub w jednej pozycji (sumie), jeżeli na podstawie spisu zostało sporządzone odrębne, szczegółowe zestawienie poszczególnych jego składników – tak sporządzone zestawienie przechowuje się łącznie z księgą.

Warto wspomnieć, że spis z natury obejmuje również towary stanowiące własność przedsiębiorcy, znajdujące się w dniu sporządzenia spisu poza zakładem, a także towary obce znajdujące się w zakładzie przedsiębiorcy. Towary obce nie podlegają wycenie gdyż wystarczające jest ilościowe ich ujęcie w spisie towarów z podaniem, czyją stanowią własność.

Remanent – zasady wyceny

Przedsiębiorca ma obowiązek dokonać wyceny najpóźniej w terminie 14 dni od dnia zakończenia spisu z natury według następujących zasad:

materiały i towary handlowe objęte spisem z natury wycenia się według cen zakupu lub nabycia albo według cen rynkowych z dnia sporządzenia spisu, jeżeli są one niższe od cen zakupu lub nabycia.;
półwyroby (półfabrykaty), wyroby gotowe i braki własnej produkcji wycenia się według kosztów wytworzenia,
odpad użytkowe, które w toku działalności utraciły swoją pierwotną wartość użytkową, wycenia się według wartości wynikającej z oszacowania uwzględniającego ich przydatność do dalszego użytkowania,
niesprzedane wartości dewizowe wycenia się według ceny zakupu z dnia sporządzenia spisu, a w dniu kończącym rok podatkowy - według cen zakupu, jednak w wysokości nie wyższej niż kurs średni ogłaszany przez Narodowy Bank Polski w dniu kończącym rok podatkowy,
produkcję niezakończoną przy działalności usługowej i budowlanej wycenia się według kosztów wytworzenia, z tym że nie może to być wartość niższa od kosztów materiałów bezpośrednich zużytych do produkcji niezakończonej,
produkcję zwierzęcą objętą spisem z natury wycenia się według cen rynkowych z dnia sporządzenia spisu, z uwzględnieniem gatunku, grupy i wagi zwierząt.

Przedsiębiorca powinien pamiętać, że w razie przyjęcia wyceny towarów w kwocie niższej od ceny zakupu lub nabycia albo od kosztów wytworzenia (np. z powodu uszkodzenia), należy przy poszczególnych pozycjach uwidocznić również jednostkową cenę zakupu (nabycia) lub koszt wytworzenia.

Kolejną ważną zasadą, o której należy pamiętać jest, że wartość spisu z natury, wycenionego zgodnie z powyższymi punktami, pomniejsza się o kwotę, o którą podatnik zmniejszył koszty uzyskania przychodów lub zwiększył przychody na podstawie art. 22p ustawy o podatku dochodowym, jeżeli zmniejszenie kosztów uzyskania przychodów lub zwiększenie przychodów związane było z zaliczeniem do kosztów uzyskania przychodów wydatków dotyczących towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów (półfabrykatów), produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadów, objętych tym spisem. Pomniejszenia dokonuje się o tę część kwoty zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów lub zwiększenia przychodów, która przypada na towary handlowe, materiały (surowce) podstawowe i pomocnicze, półwyroby (półfabrykaty), produkcję w toku, wyroby gotowe, braki i odpady, objęte tym spisem.

« Wróć